Bu çalışmada Şanlıurfa’da Mezopotamya’nın kuzeyinde Bereketli (verimli) Hilal’in tam ortasında Neolitik Dönem’in Çanak Çömleksiz evresine tarihlenen
dünyanın ilk anıtsal inanç merkezi olan Göbekli Tepe’nin tarihsel kronolojileri ve belirleyici özellikleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca ülkemizde Neolitik Dönem’e ait
yerlerin özellikleri hakkında özet şeklinde bilgiler de verilmeye çalışılmıştır. Dünyanın ilk anıtsal inanç merkezi olan Göbekli Tepe konusu öncesinde birinci bölümde Taş çağları, Neolitik Dönem ve Yukarı (Kuzey) Mezopotamya’da Neolitik Dönem’in değerlendirilmesi konuları incelenmiştir. Göbekli Tepe benzeri yapıları barındıran arkeolojik alanlar ile Göbekli Tepe anıtsal inanç merkezindeki kült yapıları farklı açılardan ele alınmıştır. Göbekli Tepe anıtsal inanç merkezi ve bu
inanç merkezindeki kült yapıları hakkındaki bilgiler ise tezin ikinci bölümünde incelenmiş olup bir değerlendirme şeklinde sonuç kısmı ile sonlandırılmıştır.
